به نقل از «فرارو»

مورچه‌هایی که شیر‌ها را شکست دادند!

تاریخ انتشار: ۱۷ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۶۹۷۷۶۸

فرارو- پیش‌تر در حیات وحش کنیا مورچه‌ها از درختان در برابر فیل‌های بزرگ محافظت می‌کردند و در ازای ان پناه می‌گرفتند. شیر‌ها در سایه‌های درخت خار سوت زن (گونه‌ای از اقاقیا) کمین می‌کردند. در آن زمان گورخر‌ها طعمه مورد علاقه شیر‌ها بودند و این بدان معنا بود که آنان نیازی به حمله به گاومیش‌های باشکوهی نداشتند که در آن بخش از ساوانای آفریقا با آرامش زندگی می‌کردند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

با این وجود، چند سال پیش گونه‌ای از مورچه‌ها به نام "مورچه‌های شیر" به ذخیره گاه اُل پجتا یک مرکز حفاظت از حیات وحش خصوصی در غرب پارک ملی کوه کنیا رسیدند و کل اکوسیستم آنجا را زیرورو کردند.

به گزارش فرارو به نقل از ال پائیس، قضیه از این قرار بود که مورچه‌های تازه مورچه‌های بومی آن منطقه را از بین بردند مورچه‌هایی که محافظ درختان اقاقیای آن منطقه بودند. در نتیجه، درختان اقاقیا بدون محافظ باقی ماندند. مورچه‌های تازه وارد پوست درختان اقاقیا را از بین بردند و در نتیجه شیر‌های آن منطقه پناهگاهی را از دست دادند که از آن برای کمین کردن و شکار گورخر‌ها استفاده می‌کردند. در نهایت، در این داستان بازنده‌ها (البته نه به اندازه سلطان جنگل) گاومیش‌ها بودند که تقریبا نیمی از رژیم غذایی شیر‌ها را تشکیل می‌دهند.

درخت خار سوت زن (Vachellia drepanolobium) گونه‌ای از اقاقیا (Acacia drepanolobium)  یک گیاه میرمکوفیت  است بدان معنا که با کُلُنی مورچه‌ها در این مورد خاص با مورچه Crematogaster mimosa مرتبط است. رابطه همزیستی بین اقاقیا و حشرات همان چیزی است که بوم شناسان آن را "متقابل گرایی بنیادین" می‌نامند، زیرا آنان در پایه کل اکوسیستم قرار دارند. درختان با توسعه اندام‌های خاصی که حشرات لانه‌های خود را در آنجا می‌سازند تکامل یافته اند.

آن درختان هم چنین شهد گل‌های خود را برای مهمانان شان تراوش می‌کنند. در عوض، مورچه‌ها به شدت از درختان در برابر فیل‌ها که ۷۰ درصد حیوانات بزرگ گیاهخوار پارک حیات وحش را تشکیل می‌دهند دفاع می‌کنند. شاید بپرسید سلاح آن مورچه‌ها در برابر فیل‌ها چیست؟ پاسخ این است: آرواره‌های مورچه‌ها و اسید فرمیک که آن را به داخل خرطوم فیل‌ها که بسیار حساس است شلیک می‌کنند. هم چنین، آنان اسید فرمیک را به سوی دهان و چشم فیل‌ها نیز شلیک می‌کنند. علیرغم ناهمواری نبرد دفاع مورچه‌ها کارساز است.

این گونه از درختان اقاقیا علاوه بر آن که پایه اکوسیستم مذکور هستند کلیدی راس آن نیز می‌باشنمد. ساوانا منظره‌ای ترسناک است که در آن بازی مرگ و زندگی، شکارچیان و طعمه‌ها به میزان و درجه دید بستگی دارد. در اُل پجتا  شیر‌ها از درخت خار سوت زن برای کمین کردن به منظور شکار گورخر‌ها استفاده می‌کنند گورخر‌هایی که تا حد امکان به دنبال فضای باز هستند. گورخر‌ها دو سوم غذای آن شیر‌ها را تا زمانی که مورچه‌های شیر به آن زیستگاه وارد نشده بودند تشکیل می‌دادند.

"تاد پالمر" بوم شناس دانشگاه فلوریدا که در این باره تحقیق کرده می‌گوید:"ما شناسایی آن‌ها را در حدود سال ۲۰۱۴ میلادی آغاز کردیم، اما در آن زمان آن مورچه‌ها برای مدتی شاید بیش از یک دهه پیش از آغاز بررسی مان در آنجا حضور داشتند. آن مورچه‌ها بسیار کوچک هستند بنابراین اگر به دنبال شان نباشید چندان در معرض و مرکز توجه نخواهند بود".

پالمر از ابتدای قرن حاضر در اُل پجتا حضور داشته و مشغول به کار است و چندین مقاله در مورد رابطه سودمند متقابل بین اقاقیا و مورچه‌های آن منتشر کرده است. نگرانی او با تماشای مورچه‌های شیر (Pheidole megacephala) زمانی افزایش یافت که مشاهده کرد آن‌ها یکی پس از دیگری درختان اقاقیا را تصاحب می‌کنند.

این مورچه‌ها جزو ۱۰۰ گونه مهاجم مضر روی کره زمین هستند. هنگامی که آن‌ها روی یک درخت خاردار سوت زن می‌نشینند رقبای شان را از بین می‌برند و تخم ها، شفیره‌ها و لارو‌های آن‌ها را می‌خورند. آنان قادر هستند این کار را حتی در قبال آن دسته از مورچه‌های C. mimosa انجام دهند که اندازه‌ای بزرگتر از مورچه‌های شیر مهاجم دارند. پالمر می‌گوید: "هنگامی که مورچه‌های شیر برای نخستین بار ظاهر شدند هیچ یک از ما متوجه حضورشان نشدیم، زیرا آنان در قبال حیوانات بزرگ و هم چنین در قبال انسان‌ها موضع تهاجمی ندارند". پالمر اشاره می‌کند که اکنون می‌بینیم که آن مورچه‌ها مناظر را به روش‌هایی بسیار ظریف، اما با اثرات مخرب تغییر می‌دهند.

او می‌افزاید: "هنگامی که مورچه مدافع درختان از بین می‌رود مورچه‌های شیر در زیر درختان اقاقیا سوراخ‌های را ایجاد کرده و در آنجا لانه‌های شان را ایجاد می‌کنند بدون آن که هیچ گونه توجهی به سرنوشت درختی که در برابر فیل‌ها بی دفاع مانده داشته باشند. در نتیجه، آن گیاهخواران عظیم (فیل‌ها) مهار نمی‌شوند. بدون وجود اسید فرمیک و نیش برای جلوگیری از نزدیک شدن فیل‌ها به درختان آنان نه تنها برگ‌های درخت را می‌خورند بلکه کل آن را نابود می‌کنند. نتیجه آن است که در طول یک دهه گذشته چشم انداز گیاهی منطقه کاملا محو شده است".

بوم شناسان می‌دانستند که این موضوع در بالاترین سطح زنجیره غذایی پیامد‌هایی را به همراه خواهد داشت. برای بررسی این موضوع آنان چندین قطعه زمین را با حصار‌های سیمی برق دار در مناطق اشغال شده و عاری از مهاجمان حصارکشی کرده و حرکت شش شیر که بر روی بدن شان جی پی اس برای ردیابی مسر حرکت شان قرار داده شده بود را در میان ۸۰ شیر بزرگ دیگر ردیابی کردند. دانشمندان به مدت سه سال حرکات آن شیر و تعداد حیواناتی که شکار می‌کردند را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند.

نتایج آن بررسی که اکنون در نشریه علمی "ساینس" منتشر شده واکنش زنجیره‌ای را نشان می‌دهد که یک حیوان کوچک که به سختی اندازه اش به ۲ میلی متر (اندازه مورچه‌های کارگر است، زیرا اندازه مورچه‌های سرباز تا ۱۲ میلی متر نیز می‌رسد) می‌رسد می‌تواند ایجاد کند واکنشی که قادر است سلطان جنگل را مجبور به تغییر طعمه‌ای نماید که از آن تغذیه می‌کند.

در بخش‌های بدون حصارکشی که دارای مورچه‌های مهاجم هستند بسیاری از درختان اقاقیا ناپدید شده اند و دید محیطی تقریبا افزایشی سه برابری یافته است. برخلاف سایر اکوسیستم‌ها شیر‌های اُل پجتا شکار خود را تعقیب نمی‌کنند. آنان با سوء استفاده از تحریف مناظر ناشی از وجود تنه، شاخه و برگ درختان کمین می‌کنند. با این وجود، شکار گورخر‌ها توسط شیر‌ها در مناطقی که مورد حمله مورچه‌ها بودند تقریبا سه برابر کم‌تر از مناطقی بود که هنوز از سوی مورچه‌های مهاجم مورد حمله قرار نگرفته بودند.

از سال ۲۰۰۳ میلادی نسبت گورخر‌ها در رژیم غذایی شیر‌ها در آن پارک حیات وخش از ۶۷ به ۴۲ درصد کاهش یافته است. با این وجود، جمعیت شیر‌ها رو به کاهش نبوده است. به نظر می‌رسد علت آن وجود گاومیش‌ها بوده است. دو دهه پیش از آن قبل از ورود مورچه‌های شیر سلطان جنگل در آن منطقه حتی یک گاومیش را نیز شکار نمی‌کرد. این در حالیست که اکنون گاومیش‌ها ۴۲ درصد از رژیم غذایی شیر‌های آن منطقه را تشکیل می‌دهند".

پالمر می‌گوید:"طبیعت باهوش است و موجوداتی مانند شیر‌ها تمایل دارند برای مشکلاتی که با آن مواجه می‌شوند راه حلی پیدا کنند، اما ما هنوز نمی‌دانیم پس از این تغییر عمیق در استراتژی شکار شیر‌ها چه اتفاقی رخ خواهد داد. ما می‌خواهیم بدانیم که این داستان چگونه به پایان خواهد رسید".

مو رچه‌های شیر با سرعت ۵۰ متر در سال در اُل پجتا در حرکت هستند. در انتهای دیگر آن اکوسیستم شکارچی اصلی ساوانا یعنی شیر مجبور شده طعمه خود را تغییر دهد. پالمر اشاره می‌کند که گاومیش‌ها بسیار بزرگ هستند و گاومیش‌های نر ابعادی دو برابر بیش‌تر از بزرگترین گورخر‌ها را دارند. او هم چنین اشاره می‌کند گاومیش‌های نر و ماده هر دو دارای شاخ‌هایی هستند که می‌توانند از آن برای دفاع از خود در برابر حیوانات مهاجم استفاده کنند. در نتیجه، گاومیش‌ها همواره طعمه‌ای مهیب محسوب می‌شوند. او می‌گوید: "در حال حاضر این پرسش بی پاسخ مانده وجود دارد که آیا شیر‌های آن منطقه قادر خواهند بود به شکار گاومیش‌های بیش تری بدون آن که متحمل پیامد‌های آن شوند ادامه دهند یا خیر".

پایان این داستان هنوز نامشخص باقی مانده است. هجوم مورچه‌های شیر که به طور ناخواسته توسط انسان از جزایر هند وارد شده اند یک پدیده رو به رشد در سراسر شرق آفریقاست منطقه‌ای وسیع به وسعت صد‌ها هزار کیلومتر مربع که ۷۰ تا ۹۰ درصد پوشش گیاهی آن را گونه‌های اقاقیا مانند درخت خاردار سوت زن تشکیل می‌دهند. هنوز مشخص نیست آن چه در اُل پجِتا در حال رخ دادن است اگر در سایر پارک‌های حیات وحش و ذخیره گاه‌ها نیز رخ دهد می‌تواند چه پیامد‌هایی داشته باشد.

"کیتلین ام گاینور" جانورشناس از دانشگاه بریتیش کلمبیا در این باره می‌گوید:"در نهایت، حفظ اکوسیستم‌های سالم نه تنها مستلزم جلوگیری از انقراض گونه‌ها بلکه شناسایی و حفظ مهم‌ترین تعاملات بین گونه‌ها مانند نوع تعامل درخت خار سوت زن و مورچه‌های محافظ آن است".

منبع: فرارو

کلیدواژه: قیمت طلا و ارز قیمت خودرو قیمت موبایل برابر فیل ها درختان اقاقیا تشکیل می دهند آن مورچه ها گاومیش ها آن منطقه گورخر ها حیات وحش هم چنین شیر ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۶۹۷۷۶۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

توضیحات شهرداری درباره قطع درختان کنار باغ موزه قصر | آفت چوب خوار درختان را پوک کرده بود

به گزارش همشهری آنلاین، طبق اعلام روابط عمومی منطقه ۷، اخیرا فیلمی در فضای مجازی به نمایش در آمده است که نشان می دهد شهرداری منطقه ۷ در باغ موزه قصر تعدادی درخت را قطع کرده است و این طور وانمود می کند که گویی شهرداری به دنبال قتل عام درختان و دشمنی با آنهاست!

این روابط عمومی طی اطلاعیه اظهار کرده است:

ضمن تشکر از حساسیت شهروندان نسبت به حفظ و نگهداشت فضای شهر که همواره مورد تاکید مدیریت شهری بوده به اطلاع می رساند که ۱۳ اصله درخت طبق نظر پزشک گیاه، مبتلا به آفت پوست خوار و چوب خوار شده بود و ضرورت قطع این درختان توسط پزشک گیاه به اداره فضای سبز اعلام شد. سپس این موضوع با ارائه مستندات پزشکی در کمیسیون ماده ۷ طرح و اعلام شد که برای حفظ سایر درختان آن محوطه و نیز حفظ جان عابران و شهروندانی که در این محوطه تردد می‌کنند، قطع این درختان اجتناب ناپذیر است و کمیسیون بر اساس مستندات پزشک گیاه و نیز سایر کارشناسان، رای به قطع این درختان داد.

در نتیجه بر خلاف فضاسازی رسانه ای که قطع این درختان را در جهت بی‌توجهی به نگهداشت فضای سبز توسط شهرداری تلقی می‌کرد، واقعیت این است که برای حفظ فضاهای سبز شهری و طبق قوانین موجود و با نظر کارشناسان معتبر این اتفاق موجود است و در صورت لزوم تمامی اسناد و مدارک به انتشار در خواهد آمد.

از سوی دیگر با توجه به این که آفت چوب خوار تنه درخت را به تدریج از داخل پوک می‌کند در فصولی که در شهرمان باد و طوفان وجود دارد، شکستن و افتادن این درختان به جان و مال شهروندان آسیب می زند.

در پایان اعلام می کند که حساسیت افکار عمومی نسبت به نگهداشت فضای سبز شهری یک سرمایه ارزشمند برای شهرداری و خادمان شهر است و ضمن ارج نهادن به این نگرانی، به صورت کامل پاسخگوی تمامی دغدغه ها و نگرانی ها در این زمینه هستیم.

کد خبر 847230 منبع: خبرگزاری شهر برچسب‌ها منطقه ۷ فضای سبز گیاهان و درختان شهردارى تهران